Fibromialgia lub Zespół Fibromialgii

Ostatnia aktualizacja: 19.02.2019, Dr. Miguel B. Royo Salvador, Numer katologu: 10389. Neurochirurg i Neurolog.

DEFINICJA

LFibromialgia lub Zespół Fibromialgii występuje u 1% do 8 % światowej populacji i dotyka głównie kobiety. W przypadku, kiedy nie towarzyszy jej żadna inna patologia, określana jest jako pierwotna lub idiopatyczna. W połączeniu z innymi chorobami klinicznymi (głównie przewlekłymi), definiowana jest jako wtórna.

W 1984 roku została zaproponowana patologiczna koncepcja Zespołów Ośrodkowej Wrażliwości, obejmująca różne procesy o wspólnych cechach, w tym Fibromialgię, Zespół Chronicznego Zmęczenia i inne.

Ryc.1

OBJAWY

Fibromialgia objawia się przewlekłym bólem mięśniowo-szkieletowym (bólem mięśni i / lub kości), związanym ze sztywnością i objawami pozaszkieletowymi, które wpływają na różne narządy i układy. Wśród tych ostatnich najczęstszymi objawami są: bóle jelit, bóle głowy, tachykardia, zaburzenia miesiączkowania, duszność, bezsenność, lęk, obniżony nastrój i depresja, trudności poznawcze z pamięcią, uwagą i koncentracją. Charakteryzuje się również intensywnym zmęczeniem i łatwo przychodzącym znużeniem.

Fibromialgia objawia się przewlekłym bólem mięśniowo-szkieletowym (bólem mięśni i / lub kości), związanym ze sztywnością i objawami pozaszkieletowymi, które wpływają na różne narządy i układy. Wśród tych ostatnich najczęstszymi objawami są: bóle jelit, bóle głowy, tachykardia, zaburzenia miesiączkowania, duszność, bezsenność, lęk, obniżony nastrój i depresja, trudności poznawcze z pamięcią, uwagą i koncentracją. Charakteryzuje się również intensywnym zmęczeniem i łatwo przychodzącym znużeniem.

PRZYCZYNY

Obecnie nie są znane konkretne przyczyny Fibromialgii. Badania nad nimi wykazały:
 

• Aktualne badania obrazowania funkcjonalnego, potwierdzają teorię mówiącą o tym, iż wiele oznak i objawów Zespołu Fibromialgii może wynikać z dysfunkcji ośrodkowego układu nerwowego, powodującej upośledzenie przetwarzania bodźców sensorycznych.
• Obecne badania wskazują na silną korelację między Fibromialgią, a chorobami ośrodkowego układu nerwowego.
• W Zespole Fibromialgii, istnieje wiele dowodów na zaburzenia stanu neuroendokrynnego i autonomicznego z objawami bardzo podobnymi do tych, które w dużym procencie pojawiają się u pacjentów z Chorobą Filum. Doprowadziło to innych autorów do stwierdzenia, że przynajmniej u pewnej grupy pacjentów, Fibromialgię można uznać za epifenomen Choroby Filum.

 
-Zgodnie z metodą sanitarną Filum System®:

Obserwuje się, że w niektórych przypadkach, Fibromialgia może wynikać z wrodzonego mechanizmu asynchronii wzrostu, w fazie embrionalnej, między rdzeniem kręgowym a ośrodkowym układem nerwowym i kręgosłupem. Powoduje to anormalną siłę napinającą rdzenia, w wyniku zbyt krótkiego i napiętego Filum Terminale, która przenoszona jest z kości guzicznej aż do czaszki. Uważa się, że nieprawidłowe napięcie wywierane przez Filum Terminale może być predysponującą przyczyną rozwoju Zespołu Fibromialgii.

DIAGNOZA

Objawy Fibromialgii pojawiają się i ustępują cyklicznie. To w połączeniu z brakiem wiedzy odnośnie testów jakie ją rozpoznają, utrudnia jej rozpoznanie, a co za tym idzie opóźnienie w zastosowaniu metod leczenia.

W roku 1990, Amerykańskie Kolegium Reumatologii ustanowiło, obecnie akceptowane, kryteria diagnostyczne Zespołu Fibromialgii. W 2010 roku zaproponowano nowe kryteria, które w dalszym ciągu oczekują na zatwierdzenie.

W Fibromialgii, na podstawie funkcjonalnego Jądrowego Rezonansu Magnetycznego, zaobserwowano niespecyficzne zmiany, odpowiadające innym klinicznym obrazom przewlekłego bólu, takim jak: zmiany objętości istoty szarej i białej, na poziomach N-acetyloasparaginianu, choliny lub glutaminianu; głównie w hipokampie, wyspie, korze przedczołowej i w zakręcie obręczy.

Metoda Filum System®, w świetle przypadków Fibromialgii, które odpowiadają rozpoznaniu Choroby Filum, zaleca wykonanie Jądrowego Rezonansu Magnetycznego mózgu i kręgosłupa. W ten sposób obecności oznak wskazujących na nieprawidłowe napięcie rdzenia kręgowego, można zbadać jako możliwą zmianę, widoczną na poziomie neuroobrazowania, w Zespole Fibromialgii.

CZYNNIKI RYZYKA

Czynniki ryzyka, które przyczyniają się do zwiększenia możliwości wystąpienia Fibromialgii:

• Płeć: stan ten występuje częściej u płci żeńskiej (stosunek kobiet do mężczyzn wynosi 6/1).
• Wiek: Zespół Fibromialgii może dotyczyć pacjentów w każdym wieku, ale obserwuje się, że wraz z wiekiem zwiększa się częstotliwość jego występowania.
• Czynniki genetyczne / Historia rodzinna: wydaje się, że rozwój Fibromialgii występuje częściej, u osób z rodzin, które już cierpią na tę chorobę. Ponadto Choroba Filum, wywołana siłą napinająca wytwarzaną przez nadmiernie napięte Filum Terminale, jest patologią wrodzoną, która może być przenoszona między członkami rodziny.
• Stres: stwierdzono, że stres fizyczny lub psychiczny może wyzwalać Fibromialgię.
• Inne: w kilku przypadkach, infekcje bakteryjne lub wirusowe, wypadki lub inne choroby (na przykład reumatoidalne zapalenie stawów lub toczeń) zostały wykryte jako czynniki wyzwalające, które nie wydają się powodować Fibromialgii, ale wywołują nieprawidłową reakcję charakteryzującą daną chorobę.

KOMPLIKACJE

• Pogorszenie jakości życia: Objawy rozległego bólu i chronicznego zmęczenia w Fibromialgii mogą zwiększać lub zmniejszać się cyklicznie. Objawy upośledzenia funkcji poznawczych mogą również łączyć się z objawami przewlekłego bólu, w błędnym kole, powodując również dodatkowo depresję i / lub lęk. Wszystko to przyczynia się do pogorszenia jakości życia pacjentów, którzy ograniczeni są symptomatologią w wykonywaniu codziennych czynności i sfrustrowani brakiem zrozumienia tej choroby, której brak rozpoznania może zaostrzyć jej objawy.
• Ból chroniczny: objawy choroby takie jak: bóle mięśni, kości, bóle głowy, bóle jelit i ból powszechny, mogą stać się nawracające lub przewlekłe, co dodatkowo komplikuje stan pacjentów.

LECZENIE

Nie ma ostatecznego lekarstwa na chorobę Fibromialgii. Aktualnie jej leczenie prowadzi się w celu złagodzenia dolegliwości bólowych, wyleczenia niektórych innych objawów oraz poprawy jakości życia pacjentów. Obecnie w leczeniu Zespołu Fibromialgii zaangażowane są różne dziedziny specjalistyczne: medycyna wewnętrzna i ogólna, reumatologia, rehabilitacja, fizjoterapia, psychologia, dietetyka itp.

Jeśli chodzi o naszą specjalizację, neurochirurgię, na podstawie badania opublikowanego w 2015 roku przez Dr. Mantia i współpracowników, w oparciu o zastosowanie metody Filum System®, wykazano, że podejście chirurgiczne zastosowane w leczeniu Fibromialgii, przed fizjoterapią, może przynieść korzyści pacjentom. Może to jednak nastąpić po uprzednim potwierdzeniu objawów Choroby Filum, które na poziomie etiologicznym, odpowiadają zespołowi przynajmniej w części przypadków.

Od 1993 roku, wraz z opublikowaniem pracy doktorskiej Dr. Royo Salvadora, dotyczącej napięcia całego układu nerwowego przez Filum Terminale, jako przyczyny różnych chorób, opracowano nowe leczenie, o charakterze etiologiczny, które w wyniku chirurgicznego przecięcia Filum Terminale, eliminuje siłę napinającą rdzenia, odpowiedzialną za mechanizm patologiczny.

Nasza technika Sekcji Filum Terminale jest minimalnie inwazyjna i zalecana jest we wszystkich zdiagnozowanych przypadkach, najszybciej jak to możliwe. Wiąże się z minimalnym ryzykiem i zatrzymuje ewentualną ewolucję choroby.

SEKCJA FILUM TERMINALE

REZULTATY

Zaobserwowano, że u większości pacjentów z Fibromialgią, którzy przeszli zabieg przecięcia Filum Terminale metodą Filum System®, a następnie fizjoterapię, nastąpiła znaczna poprawa w porównaniu z pacjentami, leczonymi wyłącznie fizjoterapią.

Pacjenci leczeni operacyjnie, po przeprowadzonej fizjoterapii, wykazują znaczną poprawę objawów, w zakresie zmniejszenia bólu i poprawy jakości życia.

BIBLIOGRAFIA

1. Cazzola M, Sarzi Puttini P, Stisi S, Di Franco M, Bazzichi L, Carignola R, Gracely RH, Salaffi F, Marinangeli F, Torta R, Giamberardino MA, Buskila D, Spath M, Biasi G, Cassisi G, Casale R, Altomonte L, Arioli G, Alciati A, Marsico A, Ceccherelli F, Leardini G, Gorla R, Atzeni F, Italian Fibromyalgia Network (2008) Fibromyalgia syndrome: definition and diagnostic aspects. Reumatismo 60(Suppl.1):3-14.
2. Claw DJ (2009) Fibromyalgia: an overview. Am. J. Med 122:S3-S13.
3. Crofford LJ (1998) Neuroendocrine abnormalities in fibromyalgia and related disorders. Am J Med Sci 315:359-366
4. Demitrack M, Crofford L (1998) Evidence for and pathophyiologic implication of hypothalamic-pituitary-adrenal axis dysregulation in fibromyalgia and chronic fatigue syndrome. Ann N Y Acad Sci 840:684-697
5. Forseth KO, Gran JT, Husby G (1997) A population study of the incidence of fibromyalgia among women aged 26-55 yr. Brit J Rheumatol 36:1318-1323.
6. Goldenberg DL (2009) Diagnosis and differential diagnosis of Fybromialgia. Am J Med 122:S14-21.
7. Yunus MB (2008) Central Sensitivity syndromes: a new paradigm and group nosology for fibromyalgia and overlappiung conditions, and the related issue of disease versus illness. Semin Arthritis Reum 37:339-352.
8. Kwiatek R, Barnden L, Tedman R, Jarrett R, Chew J, Rowe C, Pile K (2000) Regional cerebral blood flow in fibromyalgia: single-photon-emission computed tomography evidence of reduction in the pontine tegmentum and thalami. Arthritis Rheum 43:2823-2233.
9. Mantia R., Di Gesù M., Vetro A., Mantia F., Palma S., Iovane A. Shortness of filum terminale represents an anatomical specific feature in fibromyalgia: a nuclear magnetic resonance and clinical study. Muscles Ligaments Tendons J. 2015 Mar 27;5(1):33-7.
10. Mountz JM, Bradley LA, Modell JG, Alexander RW, Triana-Alexander M, Aaron LA, Stewart KE, Alarcón GS, Mountz JD (1995) Fibromyalgia in women. Abnormalities in regional cerebral blood flow in the thalamus and caudate nucleus are associated with low pain thresholds. Arthritis Rheum 38:926.
11. Murga I et al. Cambios en la resonancia cerebral asociados al syndrome de fibromialgia. Med Clin (Barc). 2017.
12. Royo Salvador M.B. (1996), Siringomielia, escoliosis y malformación de Arnold-Chiari idiopáticas, etiología común (PDF).REV NEUROL (Barc); 24 (132): 937-959.
13. Royo Salvador M.B. (1996), Platibasia, impresión basilar, retroceso odontoideo y kinking del tronco cerebral, etiología común con la siringomielia, escoliosis y malformación de Arnold-Chiari idiopáticas (PDF). REV NEUROL (Barc); 24 (134): 1241-1250
14. Dr. Miguel B. Royo Salvador (1997), Nuevo tratamiento quirúrgico para la siringomielia, la escoliosis, la malformación de Arnold-Chiari, el kinking del tronco cerebral, el retroceso odontoideo, la impresión basilar y la platibasia idiopáticas (PDF). REV NEUROL; 25 (140): 523-530
15. M. B. Royo-Salvador, J. Solé-Llenas, J. M. Doménech, and R. González-Adrio, (2005) “Results of the section of the filum terminale in 20 patients with syringomyelia, scoliosis and Chiari malformation“.(PDF). Acta Neurochir (Wien) 147: 515–523.
16. M. B. Royo-Salvador (2014), “Filum System^® Bibliography” (PDF).
17. M. B. Royo-Salvador (2014), “Filum System^® Guía Breve”.
18. Staud R (2008) Autonomic dysfunction in fibromyalgia syndrome: postural orthostatic tachycardia. Curr Rheumatol Rep 10:463-466.
19. Tanriverdi F, Karaca Z, Unluhizarci K, Kelestimur F (2007) The hypothalamo-pituitary-adrenal axis in chronic fatigue syndrome and fibromyalgia syndrome. Stress 10:13-25.
20. Winfield JB (2007) Fibromyalgia and related central sensitivity syndromes: twenty-five years of progress. Semin Arthritis Rheum 36:335-338.
21. Wolfe F, Smythe HA, Yunus MB, Bennet RM, Bombardier C, Goldenberg DL et al. The American College of Rheumatology 1990 Criteria for the Classification of Fibromyalgia. Arthritis Rheum. 1990;33:160-72.