Ostatnia aktualizacja: 28/11/2023, Dr. Miguel B. Royo Salvador, Arztnummer: 10389. Neurochirurga i neurologa.
 

Kręgosłup człowieka składa się z kości (33 w wieku dziecięcym i 26 w wieku dorosłym), określanych jako kręgi: szyjne, grzbietowe, lędźwiowe, a także kości krzyżowej i ogonowej. Podpierają one osiowo tułów i zapewniają ochronę rdzeniowi kręgowemu, który usytuowany jest w kanale kręgowym kręgosłupa.

Między każdymi dwoma kręgami w kręgosłupie znajduje się tkanka włóknista w kształcie dysku, odporna i elastyczna jak poduszka, która amortyzuje uderzenia i naprężenia między kręgami umożliwiając kręgosłupowi pewną elastyczność i mobilność.

Zakończenia każdego kręgu posiadają wyściółkę, czyli płytki graniczne, które zapobiegają wystawaniu/wysuwaniu krążków.

Każdy krążek międzykręgowy składa się z solidnej powłoki zewnętrznej, zwanej pierścieniem włóknistym, która otacza galaretowatą substancję wewnętrzną, zwaną jądrem miażdżystym. Korzenie nerwowe wychodzą z kanału kręgowego przez małe kanały między kręgami a krążkami. Gdy uszkodzony dysk wywiera nacisk w obrębie kanału kręgowego lub korzeni nerwowych, może pojawić się ból i inne objawy.

Przepuklina polega na wyjściu narządu lub jego części z jamy, w której się znajduje, w formie naturalnej bądź przypadkowej.

Przepuklina krążka kręgowego polega na wyjściu jego zawartości, czyli jądra miażdżystego, przez szczelinę we włóknistej powłoce krążka (fig. 2).

Natomiast wypuklina krążka kręgowego polega na odkształceniu włóknistego pierścienia krążka międzykręgowego, bez wychodzenia jego zawartości (fig. 3).

W normalnych warunkach, proces zużywania się dysku powoduje, że niektóre włókna tworzące jego włóknistą powłokę tracą wytrzymałość i elastyczność oraz mogą samoistnie cofać się lub pękać. Kiedy tak się dzieje, część galaretowatej zawartości krążka/jądra miażdżystego może wystawać lub wyciekać.

Jeżeli przepuklina występuje w miejscu pierścienia włóknistego, gdzie nie ma nerwów, a jej objętość jest na tyle mała, aby nie uciskać korzenia nerwu, może nie powodować, bólu ani dyskomfortu.

Jeżeli natomiast jądro miażdżyste przesunie się w miejsce, w którym znajdują się nerwy, jego ucisk uszkadza i pobudza nerwy, co może wywołać ból pleców w obszarze odpowiadającym miejscu wystąpienia przepukliny, przykurcze odruchowe i/lub ból promieniujący do kończyn dolnych lub górnych.

Jeżeli stan zapalny narasta z powodu ucisku sąsiednich korzeni nerwowych, w obszarze dotkniętego nerwu może pojawić się zaburzenie lub zanik wrażliwości z drętwieniem lub mrowieniem, osłabieniem i utratą siły.

Rozpoznanie przepukliny lub wypukliny krążka międzykręgowego opiera się na badaniu fizykalnym i neurologicznym wykonywanym przez specjalistę. Podczas wizyty, lekarz obserwuje odruchy, siłę mięśni, zdolność chodzenia, wrażliwość dotykową.

W przypadku podejrzenia obecności przepukliny lub wypukliny, specjalista zaleca badania diagnostyczne, wskazane w celu sprawdzenia jej obecności i lokalizacji, do których głównie należą:

• Jądrowy rezonans magnetyczny (RMI)
• Tomografia komputerowa osiowa (CT)
• Mielografia i zdjęcia rentgenowskie.
• Elektromiografia i badania przewodnictwa nerwowego, które można wykonać, w celu określenia lokalizacji uszkodzenia nerwów.

Przepuklina krążka międzykręgowego jest wynikiem postępującej, stopniowej i związanej z wiekiem degeneracji krążków, spowodowanej częściową utratą zawartości wody. Z biegiem lat i wysiłkiem dyski stają się mniej elastyczne i bardziej podatne na pęknięcia.

• Większość przepuklin powstaje w wyniku stopniowego procesu wyniszczenia, a niewiele jest takich, u których występuje wyraźny i unikalny czynnik wyzwalający.
• Czasami nadmierny wysiłek wykonany przy użyciu mięśni pleców zamiast mięśni nóg i ud, w celu podnoszenia dużych, ciężkich przedmiotów może prowadzić do przepukliny lub wypukliny dysku, podobnie jak zginanie lub skręcanie tułowia podczas podnoszenia ciężaru.
• Traumatyczna sytuacja, taka jak upadek lub uderzenie w plecy, może spowodować przepuklinę dysku (rzadki przypadek).

–  Zgodnie z metodą sanitarną Filum System®:

Zaobserwowano, że wzrost nacisku na dyski kręgowe, w wyniku siły napinającej kręgosłupa z powodu nadmiernie napiętego Filum Terminale, powoduje, że siły lub obciążenia mniejsze niż normalne, powodują wczesne pęknięcie włóknistego pierścienia krążka międzykręgowego. Z tego powodu przepukliny i wypukliny kręgów kręgowych są częstsze u pacjentów z Chorobą Filum /Syndromem Nerwowo-Czaszkowo-Kręgowym (EF / S.NCV), ponieważ mogą mieć wpływ na przyczynę zwyrodnienia dysków.

Czynniki, które mogą zwiększyć prawdopodobieństwo wystąpienia przepukliny lub wypukliny dysku, to:

• Nadwaga: powoduje dodatkowy nacisk na dyski w dolnej części pleców (części lędźwiowej)
• Powtarzające się czynności, które obciążają kręgosłup: Osoby, które wykonują prace fizyczne, zwłaszcza wykonując powtarzalne czynności, są bardziej narażone na przepuklinę lub wypuklinę dysków.
• Historia rodziny / genetyka: istnieje tendencja do predyspozycji rodzinnych odnośnie występowania przepukliny dysków. U pacjentów z przepuklinami lub wypuklinami związanymi z Chorobą Filum, ponieważ ta ostatnia jest wrodzona i dziedziczona między członkami rodziny, dochodzi dodatkowy czynnik zwiększający predyspozycje do wyższego ciśnienia śróddyskowego.

Przepuklina lub wystające krążki międzykręgowe mogą wpływać na korzenie nerwowe i/lub rdzeń kręgowy. Może to stopniowo generować:

• Nasilenie objawów bólowych: można odczuwać stopniowo intensywny i przewlekły ból, który staje się tak ograniczający, że uniemożliwia normalną aktywność.
• Dysfunkcje lub deficyty neurologiczne ruchowe lub czuciowe: w zależności od obszaru występowania przepukliny/wypukliny może dojść do zajęcia nerwu ruchowego lub czuciowego o postępującym charakterze, który może osiągnąć poziom niedowładu lub hipoestezji, aż do całkowitej utraty sił, porażenia i braku wrażliwości, znieczulenia lub innych funkcji.

• Leczenie zachowawcze: we wczesnym stadium przepukliny lub wypukliny, może złagodzić objawy, a nawet sprawić, że znikną w ciągu kilku dni lub Polega ono głównie na unikaniu bolesnych pozycji i nie wykonywaniu wysiłków. Może również obejmować podawanie środków przeciwbólowych, narkotyków, leków przeciwdrgawkowych, zwiotczających mięśnie lub kortykosteroidów.

• Leczenie poprzez fizjoterapię: wskazane jest w przypadku, kiedy ograniczenie pozycji i codziennej aktywność, nie jest wystarczające. Fizjoterapię można zaplanować za pomocą ćwiczeń mających na celu zminimalizowanie bólu związanego z przepuklinami lub

• Leczenie chirurgiczne: stosuje się w przypadku kiedy objawy utrzymują się i nie ustępują po kilku tygodniach, wykazując oporność na jakiekolwiek inne leczenie i pogarszając jakość życia pacjenta; intensywność objawów nie poprawia się po lekach i fizjoterapii; lub gdy występuje postępujące zaangażowanie neurologiczne, ruchowe lub czuciowe.

Technika chirurgiczna w przypadku przepukliny dysku polega na usunięciu chrząstkowatej części centralnej dysku miedzykręgowego, która uciska korzenie nerwowe lub rdzeń kręgowy. Gdy podczas zabiegu chirurg zauważy konieczność umieszczenia mechanicznego substytutu jadra rdzenia, które wypłynęło spontanicznie lub w wyniku operacji, jest możliwe umieszczenie w jego miejscu różnych elementów, np. kości samego pacjenta, lub jeśli chce się uniknąć dodatkowej blizny, można użyć przeszczepów zwierzęcych, produktów mineralnych lub klatki międzysomatycznej z różnych materiałów biokompatybilnych. Gdy pomimo tych zabiegów, kręgosłup w dalszym ciągu jest niestabilny, może być konieczne jego usztywnienie przy pomocy tytanowych płytek i śrubek.

W przypadku przepukliny krążków lędźwiowych i grzbietowych najczęściej stosowaną techniką jest discektomia przez półhemi-laminektomię w odcinku lędźwiowym, transartrektomia w odcinku grzbietowym; przednia discektomia z założeniem przeszczepu szyjnego lub klatki międzytrzonowej.

–  Zgodnie z metodą sanitarną Filum System®:

 Leczenie pacjentów z Chorobą Filum lub Syndromem Nerwowo-czaszkowo-kręgowym i przepuklinami/wypuklinami dysków, polega na zastosowaniu Sekcji Filum Terminale (SFT) za pomocą minimalnie inwazyjnej i ekskluzywnej metody FS® i obserwowanie klinicznej ewolucji przepukliny / wypukliny dysku.

W przypadku wystąpienia nasilonego zaburzenia bólowego lub wyraźnego deficytu neurologicznego związanego z przepukliną/wypukliną dysku, wskazane jest jego wykonanie podczas jednej sesji operacyjnej Sekcji Filum Terminale.

Po wykonaniu SFT, gdzie nie interweniuje się przepukliny/wypukliny dysku, w przypadku utrzymywania się lub nasilenia objawów, wskazane jest chirurgiczne wycięcie przepukliny.

Protokół ten opiera się na pozytywnych doświadczeniach naszego Serwisu. Stwierdzono korzystną ewolucję pacjentów, u których w większości przypadków, po uwolnieniu siły napinającej kręgosłupa, objawy i ekspresja przepuklin/wypuklin poprawiła się.

1. Royo-Salvador M.B., Sabaté C., Monteiro A., Gil A., Ruiz R., Querolt J., Morgenstern R. (1998) Hernia discal lumbar en el ámbito laboral. Resultados de un análisis retrospectivo de una serie de 189 pacientes consecutivos. Rev Neurol. 1998 Oct;27(158):574-6.
2. Royo-Salvador M.B. (2014), “Filum System^® Bibliography” (PDF).
3. Royo-Salvador M.B. (2014), “Filum System^® Guía Breve”.

Przepuklina / wypuklina dysku szyjnego

Przepuklina / wypuklina dysku grzbietowego

Przepuklina / wypuklina dysku lędźwiowego